Uzmanlardan, balıktaki parazitle ilgili hijyen uyarısı
Su Eserleri ve Sıhhati Parazitoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Sevilay Okkay:
“İnsan konak değilse, balıklar üzerinde bulunan parazitler insan sıhhati için risk taşımayabilir”
KOCAELİ – Kocaeli’de pazardan alınan balıkların içinden çıkan parazitler, vatandaşları huzursuz etti. Kıymetli ihtarlarda bulunan Dr. Öğr. Üyesi Sevilay Okkay, “Balığa çiğ halde direkt temas eden ya da konutta paklığını yapan şahısların, süreç sonrası ellerini kesinlikle sabunla yıkamaları gerekir. Birtakım tipler görünürken, kimi tipler çıplak gözle fark edilemeyebilir. Hangi parazitin insanı konak olarak kullanabileceği süreç esnasında bilinemeyebileceğinden, hijyen kurallarına dikkat etmek ve ferdî tedbirleri almak faydalı olacaktır” dedi.
Geçtiğimiz günlerde vatandaşların pazardan aldığı balıkların içinde parazitler çıktı. Bu anları kayda alan vatandaşlar, imgeleri toplumsal medya hesaplarından paylaştı. Manzaralar kısa müddette büyük yankı uyandırdı. Kocaeli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Su Eserleri ve Sıhhati Parazitoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Sevilay Okkay, bahisle ilgili açıklamalarda bulundu.
“Parazitlerin en dikkat cazibeli özelliklerinden biri, karmaşık olabilen hayat döngüleridir”
Parazitleri tanımlayarak kelamlarına başlayan Dr. Okkay, “Parazitler, başka bir canlının içerisinde ya da onun üzerinde yaşayarak kaynaklarını kullanan ve çoklukla de konak canlıya ziyan veren organizmalardır. Biyolojik çeşitliliğin bir kesimi olan bu canlılar insanlarda, hayvanlarda ve balıklarda farklı tiplerde bulunabilirler. Parazitleri ‘protista’ ve ‘metazoa’ üzere kümelere ayırıyoruz ve bu halde incelemelerini gerçekleştiriyoruz. Parazitlerin en dikkat alımlı özelliklerinden biri epey karmaşık olabilen hayat döngüleridir. Kimi parazitler hayatlarını tek bir konakta yani direkt ömür döngüsüne sahip çeşitler olarak tamamlarken, kimileri da birden fazla konağa gereksinim duyuyorlar” dedi.
“Bazıları ömür döngüsünü tek konakta tamamlar”
Dr. Okkay, birtakım parazit çeşitlerinin hayat döngüsünü tek konakta tamamlarken, kimilerinin birden fazla konağa gereksinim duyduğunu belirtti. Okkay, “Tatlı su balığında gelişen bir parazit lakin öteki bir balık çeşidi ya da omurgalı canlının sindirim sisteminde gelişimini tamamlayabilir. Bu döngüde kuşlar da konak olabilir” diye konuştu.
“İnsanın konak olup olmaması en kıymetli kriter”
Parazitlerin insan sıhhatine tesirine ait konuşan Dr. Okkay, “Parazitlerin insan sıhhati açısından risk taşıyıp taşımadığı, ömür döngüsünde insanın bir konak olarak yer alıp almadığıyla bağlıdır. İnsan bu döngüde yer almıyorsa, bu parazitlerin direkt insan sıhhatiyle ilgili risk potansiyelinin üzerine bir soru işareti koymak gerekiyor. Bu bilgiler ışığında değerlendirildiğinde, balık parazitleri bilhassa tabiattan avlanan balıklarda vakit zaman görülebilen canlılardır. Lakin burada kıymetli bir ayrım vardır. Ömür döngüsünde insanın konak olarak yer alıp almama durumudur” biçiminde konuştu.
“Bazı tipler, az pişmiş ya da çiğ balık tüketimiyle bulaşabilir”
Parazitlerin bulaşma riskine ait değerlendirmelerde bulunan Dr. Sevilay Okkay, “Tüm balık parazitlerinin insanı enfekte etme durumu kelam konusu değildir. Lakin birtakım tipler, az pişmiş ya da çiğ balık tüketimiyle bulaşabilir. Bu nedenle balıkların hijyenik kurallarda temizlenmesi, iç organlarının kesinlikle ayıklanması ve en az 60-70 derecede pişirilmesi gerekir” tabirlerini kullandı.
Okkay, inançlı balık tüketimine de dikkat çekerek, vatandaşları uyardı. Balığın emniyetli kaynaklardan alınmasının, tazeliğinin denetim edilmesinin ve soğuk zincirin korunmasının kıymetli olduğunu söyleyen Okkay, “Satın alınırken de tazeliği denetim edilmelidir. Gözleri parlak, solungaçları kırmızı ve doğal, kokusunu kaybetmemiş balıklar tercih edilmelidir” dedi.
“Balığa temas ettikten sonra ellerinizi sabunlayın”
Çiğ balığa temas eden kişinin dikkat etmesi gereken tedbirlere de değinen Dr. Öğr. Üyesi Sevilay Okkay, “Balığa çiğ halde direkt temas eden ya da meskende paklığını yapan bireylerin, süreç sonrası ellerini kesinlikle sabunla yıkamaları gerekir. Ayrıyeten balığa temas eden bıçak ve doğrama tahtası ayrılarak uygun hijyen sistemleriyle temizlenmelidir. Bunun nedeni, balıkta bulunan parazit çeşitlerinin tamamını gözle tespit edemememizdir. Kimi çeşitler görünürken, birtakım çeşitler çıplak gözle fark edilemeyebilir. Hangi parazitin insanı konak olarak kullanabileceği süreç esnasında bilinemeyebileceğinden, hijyen kurallarına dikkat etmek ve ferdî tedbirleri almak faydalı olacaktır. Parazitler konağı kendileri seçebilirler. Şayet yaşadığı ortamda yaşamasını gerektirecek rastgele bir orta konak yahut uygun kaideler bulunmuyorsa, o parazit orada yer alamayacaktır. Bunun için de çeşitli kirlilik parametrelerinden ve biyolojik idareden bahsedebiliriz. Münasebetiyle bunlar komplike olarak kıymetlendirilmesi gereken olgulardır” diye konuştu.
Balıkçıdan açıklama
Balık satan bir esnaf ise parazitlere ait, “Parazitlenmeyi biz de gördük. Esasen denizde de yaşarken balıklarda parazit olabilir. Bunun sebebi balığın her bulduğunu yemesidir. Deniz balıklarının birçoklarında bu durum olabilir. Denizde yaşayan her balıkta parazit vardır” cümlelerini kullandı.
Reklamdır