(ANKARA) – Türkiye Emekçi Partisi’nden (TİP) Nöroçeşitlilik Haftası nedeniyle yapılan açıklamada, “Toplumu şekillendiren siyasetlerin sadece belli bir zihinsel-ruhsal yapıya ve bedensel işleyişe nazaran düzenlenmesini reddediyor, herkes için adil, eşitlikçi, demokratik ve kolektif bir hayatın lakin sermaye nizamına karşı ortak bir çabayla mümkün olabileceğini vurguluyoruz” sözleri kullanıldı.
Türkiye Personel Partisi’nden (TİP), Nöroçeşitlilik Haftası nedeniyle yapılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Nöroçeşitlilik Haftası, sırf farkındalık yaratmak için değil sermayenin ‘normallik’ dayatmalarına, sağlamcı siyasetlerine ve piyasa odaklı sömürü sistemlerine karşı gayretimizi güçlendirmek için de değerli bir vesiledir. Nöroçeşitlilik kavramı Otizm Spektrum Bozukluğu, Down Sendromu, Dikkat Eksikliği-Hiperaktivite Bozukluğu, Disleksi üzere çeşitli ruhsal-kişilik tanımlamalarını içerir ve farklı zihinsel-ruhsal-bedensel gelişim gösteren bireyleri kapsamaktadır. Sermaye sistemi ise belli bir zihinsel ve fizikî kapasiteyi norm kabul ederek, bu standardın dışındaki bireyleri ya dışlamakta ya da ahenk sağlamaya zorlamaktadır. Böylelikle nöroçeşitli beşerler sermaye tarafından sadece ‘rehabilite edilmesi’ ‘normalleştirilmesi’ gereken bireyler olarak ele alınır.
“Nöroçeşitli bireyler çalışma hakkından fiili olarak dışlanmakta, işsiz kaldıklarında da ‘topluma yük’ olarak damgalanmaktadır”
Sermaye sistemi insanları salt üretim süreçlerine dahil edilebilirlikleri üzerinden değerlendirdiği, belli bir fonksiyonellik standardını dayattığı için nöroçeşitli bireyler ekseriyetle çalışma hayatından dışlanıyor, ayrımcılığa uğruyor. İstihdam edilmeleri halinde dahi teminatsız ve düşük fiyatlı işlere mahküm ediliyorlar. Kapitalizmin ‘herkesin kendi emeğiyle var olabileceği’ savı, nöroçeşitli bireyler için lakin sermaye sınıfının çıkarlarına hizmet ettikleri ölçüde geçerlidir. Bu çerçevede sağlamcılık, yani bedensel ve zihinsel farklılıkların bir eksiklik olarak kodlanması, nöroçeşitli bireylerin toplumsal hayatta eşit bir halde var olmasını imkansız hale getiriyor.
Ayrıca günümüz kapitalizmin ‘kapsayıcı’ olduğu argümanı altında nöroçeşitlilik giderek yeni bir piyasa alanına dönüşmekte, büyük şirketler ‘çeşitlilik ve kapsayıcılık politikaları’ ismi altında nöroçeşitli bireyleri bir pazarlama ögesi olarak kullanmaktadır. Lakin bu siyasetlerin büyük bir kısmı yüzeysel ve sermaye dostu tahlillerden ibarettir. Örneğin, teknoloji bölümünde ‘otistik dahi’, ‘obsesif ve işine odaklanan’ mitine dayanarak makul bir yetenek havuzu oluşturulurken inovasyon, yapay zeka, teknik vb. üzere farklı kar getiren işlere yönlendirilirken öbür nöroçeşitli bireyler düşük vasıflı işlerde çalışmaya zorlanmakta ya da büsbütün sistemin dışına itilmektedir. Böylelikle erişilebilirlik argümanı havada kalmakta, nöroçeşitli bireylerin farklı çalışma biçimlerine ahenk sağlayan modeller geliştirilmemektedir. Standart iş günleri, katı çalışma saatleri, yüksek duyu yükü (aşırı gürültü, parlak ışıklar vb.) üzere ögeler, birçok nöroçeşitli birey için iş ömrünü sürdürülemez hale getiriyor. Sonuç olarak, nöroçeşitli bireyler çalışma hakkından fiili olarak dışlanmakta, işsiz kaldıklarında da ‘topluma yük’ olarak damgalanmaktadır. Bu yük ve ayrımcılık, yalnızca iş hayatında değil, eğitim, sıhhat ve toplumsal haklar alanında da keskin bir biçimde hissedilmektedir.
“Engelleri yıka yıka kazanılacak koca bir dünya var”
Eğitim sisteminde kişiselleştirilmiş takviye programları kâfi değildir ve nöroçeşitli öğrenciler çoklukla ayrımcılığa maruz kalmaktadır. Sıhhat siyasetlerinde nöroçeşitlilik sadece bir ‘bozukluk’ olarak ele alınmakta, bireylerin kendi ömür kalitelerini artıracak destekleyici tahliller geliştirilmemektedir. Özel eğitim ve destekleyici hizmetler ise sadece makul bir gelir seviyesine sahip ailelerin erişebileceği durumdadır. Yani nöroçeşitli bireyler sınıfsal eşitsizlikler içinde daha da derin bir dezavantaj yaşamaktadır. Nöroçeşitli bayanlar ise en garantisiz bölümü oluşturmaktadır. Erkek odaklı teşhis süreçleri nedeniyle bayanlar birçok vakit otizm, DEHB üzere nöroçeşitli durumlarla ilgili yanlış ya da eksik teşhis almakta, bu da onların hem sıhhat hizmetlerine erişimini hem de toplumsal yaşama iştirakini daha da zorlaştırmaktadır. Bayanlar, hem patriarkal baskılar hem de nöroçeşitli olmanın getirdiği toplumsal dışlanma nedeniyle çift istikametli bir tahakküm altına alınmaktadır.
Bu hafta, tam da bu nedenlerden ötürü nöroçeşitli bireylerin haklarını teslim etmeyen, günümüzde Saray Rejimi’nin iplerini elinde tuttuğu nöronormatif sermaye sistemine karşı sesimizi yükseltme haftasıdır. Kapitalizmin üretim zorlamalarına, sağlamcılığın görünmez kıldığı eşitsizliklere, nöroçeşitlilere yönelik ayrımcılığa, sınıfsal-cinsiyetçi dayatmalara, hayat hakkını ihlal ve istismar eden alanlara ve bireyselcilik telaffuzuyla üzeri örtülen kolektif adaletsizliklere karşı örgütlenme haftasıdır.
Türkiye İşçi Partisi olarak, nöroçeşitli şahısların eğitim, istihdam, sıhhat ve toplumsal haklar açısından eşit, erişilebilir ve teminat altına alınmış bir yaşama sahip olabilmesi için çabayı yükseltmenin kaçınılmaz olduğunu savunuyoruz. Toplumu şekillendiren siyasetlerin sadece makul bir zihinsel-ruhsal yapıya ve bedensel işleyişe nazaran düzenlenmesini reddediyor, herkes için adil, eşitlikçi, demokratik ve kolektif bir hayatın lakin sermaye tertibine karşı ortak bir uğraşla mümkün olabileceğini vurguluyoruz. Sömürüye, ayrımcılığa, sağlamcılığa ve olağanlığın dayatmalarına karşı daima birlikte çaba edelim! Nöroçeşitlilik bir eksiklik değil, bir gayret alanıdır! Manileri yıka yıka kazanılacak koca bir dünya var”