Türkiye, fiziki dolar alım-satımını durma noktasına getiren kalpazanlık kriziyle çalkalanıyor. ‘Sahte dolarlar’ döviz ofisleri ve bankalardaki makineler tarafından gerçeğinden ayırt edilemiyor. Son edinilen bilgiler ise olayın birinci düşünülenden çok daha kapsamlı ve organize olabileceğine işaret ediyor.
OLAYIN BİRİNCİ PATLAK VERDİĞİ KENT GAZİANTEP
Habertürk’ün haberine nazaran mevzuyla ilgili bilgi veren kaynaklar uydurma dolar banknotlarının birinci olarak Güneydoğu sonundan kaçak yollarla Türkiye’ye sokulduğunun düşünüldüğü bilgisini paylaştı. Edinilen bilgiye nazaran uydurma dolarla döviz ofislerinden birinci süreçlerin Antalya, İzmir, Antep ve İstanbul üzere daha turistik bölgelerde yapıldığı düşünülüyor. Olayın birinci patlak verdiği kentin ise Gaziantep olduğu sav ediliyor. Çünkü Suriye ve Irak ile ilgili ticareti hareketliliğin en ağır olduğu vilayet olarak dikkat çekiyor.
KRİPTO PARA ALMAYA ÇALIŞTILAR
Söz konusu düzmece dolarların kullanıldığı birinci büyük olaylardan birinin ise Antalya’daki bir kripto para alımında yaşandığı öğrenildi. Bir müddettir Rusya ve çeşitli Arap ülkeleriyle ticaret yapanlar ödemelerini 1 dolara denk gelen bir kripto para olan Tether (USDT) ile yapıyor.
Çeşitli döviz ofisleri dolar, euro karşılığı Tether satışı gerçekleştiriyor. Tartışmalara bahis olan bu uygulama kapsamında müşterilerine kelam konusu kripto paraları soğuk cüzdanlarla temin ediyor. Kaynakların verdiği bilgiye nazaran geçtiğimiz günlerde Antalya’da yüzbinlerce dolarlık bir kripto para alımı gerçekleştirilmek istendi. Fakat bu sefer alımlar döviz ofisindeki makinelerin tespit edemediği geçersiz dolarlarla yapıldı. Geçersiz parayı sokmaya çalışanlar döviz ofislerindeki para sayma makinaların yetersizliğinden faydalanmak istedi. Bankalardaki makinelerin de tespit etmekte yetersiz kaldığı geçersiz paraları fakat çok usta bir halde elle inceleme yapan uzmanlar fark etti.
TERÖRÜN FİNANSMANI KAPSAMINDA ONLARCA GÖZALTI
İstanbul başta olmak üzere farklı vilayetlerde güvenlik üniteleri kara para ve terörün finansmanı argümanı üzerinde başlattığı operasyonları sonucunda döviz ofislerinde düzmece dolarlar üzerinden kaçak altın alımı üzere hususlarda güvenlik radarına takılmıştı. Soruşturma sonucunda İstanbul Emniyeti yakın vakitte mevzuyla ilgili olarak onlarca kişiyi gözaltına aldı.
MİLYAR DOLARI AŞABİLİR
Bankalar ve döviz ofisleri yaşanan bu olaylar üzerine fiziki dolar alım-satımını neredeyse büsbütün durdururken birinci başta piyasaya sokulan geçersiz dolarların 600 milyon doları bulabileceği kestirim edilmişti. Lakin kaynaklar bu fiyatın milyar doları aşabileceğine işaret etti. Uydurma para tartışmaları nedeniyle döviz ofisleri ve bankalarda yüklü ölçülerdeki döviz alım satımları durma noktasına geldi.
“PARA SAYMA MAKİNELERİNE YAZILIM GÜNCELLEMELERİ GELECEK”
Dün, yaşananlarla ilgili konuşan Tüm Yetkili Kuruluşlar ve Döviz Ofisler Derneği (TÜYEMDER) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Ünver, “Vatandaşların yanlış anlaşılmaya mahal vermemek ismine ve mağduriyet yaşanmaması ismine şu anda döviz ofisleri yetkili kuruluşlar 50 dolar ve beyaz bir evvelki baskı olan 100 dolarların alım ve satımını bir süre durdurdu. Bunlarla alakalı para sayma makinelerine yazlım güncellemeleri gelecek. Muhtemelen bir hafta 10 günü bulur diye varsayım ediyorum” açıklamasında bulundu.
“BİRE TEĞE YAKIN BİR SAHTECİLİK”
Ünver, basılan geçersiz dolarların neredeyse teğe bire yakın bir sahtecilikte olduğunu münasebetiyle mevzunun uzmanı olmayan sıradan bir vatandaşın anlamasının mümkün olmadığına vurgu yaparak şunları söyledi:
“2 tane para düşünün. Birisini darphane basmış birisini de darphane üzere bir yer basmış. Gereçler klişeler ve kâğıt kalitesi emsal yapıldığı için çok küçük ayrıntıları var. Bunları da uzmanlar ince ince, ayrıntılı bir halde incelediğinde ortaya çıkıyor ve bahsin uzmanı olmayan sıradan bir vatandaşın anlaması güç. Piyasada neredeyse teğe bire yakın bir sahtecilikten bahsediyoruz. Zira aygıtlardan geçiyor, ATM’lerden, banka para sayma makinelerinden geçiyor. Hepsi değil fakat kimileri geçebiliyor. Münasebetiyle kesimimiz de buna yönelik bu türlü bir önlem durumuna geçmiş durumda.”
KAPALIÇARŞI’DA İKAZ BROŞÜRLERİ ASILDI
Bu ortada Kapalıçarşı’da birtakım döviz ofisleri para sayma makinelerinin gerçeklerinden ayırt edemediği banknotlarla ilgili iş yerlerine ihtar broşürleri astı. 100 ve 50 dolar görsellerinin kullanıldığı afişte “Piyasadaki sahtelerden ötürü görseldeki paralar alınmayacaktır” sözleri yazıldı.